ΑΡΧΑΪΚΗ ΕΠΟΧΗ

2. Η πόλη κράτος και η εξέλιξη του πολιτεύματος from Kvarnalis75

 

η πόλη κράτος και η εξέλιξη του πολιτεύματος from Χρύσα Παπακωνσταντίνου

 

 

οι περσικοι πολεμοι from skabardon


 

1. Αποικιακή εξάπλωση - Β' ελληνικός αποικισμός from Kvarnalis75

08 Η τέχνη της αρχαϊκής εποχής

View more presentations or Upload your own.

Γραμμική Β΄ (παράθεμα σελίδας 67 σχολ. βιβλίου)

Επεξεργασία ιστορικού παραθέματος για τη Γραμμική Β΄(σελ. 67 σχολικού βιβλίου) κείμενο: 

Οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄γραφής Έχουμε λοιπόν κάποιους σωρούς από πηλό, που καταρχήν δε μας υπόσχονται τίποτα• τους κάνει πολύτιμους όμως το γεγονός ότι συνιστούν μιαν ολότελα καινούργια πηγή αδιάβλητης πληροφόρησης για τον αρχαιότατο ελληνικό πολιτισμό - που άλλη πηγή γνώσης μας γι' αυτόν είναι η αρχαιολογία και οι συγκεχυμένες παραδόσεις που μας μεταβίβασαν οι κλασικοί χρόνοι. Είναι βέβαια λυπηρό που οι πινακίδες δε μας λένε τίποτε για την ιστορία των ανθρώπων που τις έγραψαν, ούτε για τη σκέψη τους. Κι όμως, μερικοί από μας θα εκπλαγούν ίσως όταν ανακαλύψουν πόσα συμπεράσματα μπορούμε να αντλήσουμε απ' αυτές. Οι Μυκηναίοι δεν το θεώρησαν απαραίτητο να διασώσουν ούτε την ιστορία τους ούτε τη διπλωματική τους αλληλογραφία. Μας άφησαν όμως τουλάχιστον καταγραφές από τη διοίκηση των βασιλείων τους και από τη λειτουργία ορισμένων τομέων της οικονομίας τους. Εκτός από τις πινακίδες έχουμε και μερικές επιγραφές στη Γραμμική Γραφή Β', που περιλαμβάνονται στη ζωγραφική διακόσμηση αγγείων. Τέτοια αγγεία έχουν ανακαλυφθεί σε διάφορες τοποθεσίες, κι εξακολουθούν να ανακαλύπτονται ολοένα περισσότερα. 

J. Chadwick, Ο Μυκηναϊκός κόσμος, μετ. Κ.Ν. Πετρόπουλος, εκδ. Gutenberg, σ. 29-30.

 Ερώτηση: α) Ποιες πληροφορίες αντλούμε από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β΄για το Μυκηναϊκό πολιτισμό; β) Σε ποια συμπεράσματα καταλήγουμε από τη μελέτη τους; 

  

Είναι πολύ βοηθητικό να ξεκινήσουμε με μια διαγραμματική απεικόνιση των στοιχείων που έχουμε σχετικά με την ερώτηση από το βιβλίο μας και από τη μελέτη του ιστορικού παραθέματος.     

                                                                           

Α.  Στοιχεία ιστορικής αφήγησης (βιβλίου):                             

 1. Είναι συλλαβική γραφή

 2. Επικύρωσε την ελληνικότητα του Μυκηναϊκού πολιτισμού. 

 3. Είναι πρώιμη μορφή ελληνικής γλώσσας, αρχαιότερη των ομηρικών επών. 

 4. Οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄δίνουν πληροφορίες λογιστικού περιεχομένου: (κατάλογοι αντικειμένων και περιουσια – κών στοιχείων ηγεμόνων και εμπόρων της εποχής εκείνης).

 5. Περιέχουν ονόματα ανθρώπων και θεών γνωστών από τα ομηρικά έπη.

 6. Δε σώζονται στις πινακίδες της Γραμμικής Β΄συνεχή κείμενα.

 Β. Στοιχεία ιστορικού παραθέματος (πηγής):

 α. Οι πινακίδες της Γραμμικής Β΄είναι μια νέα πηγή αντικειμενικής πληροφόρησης για το μυκηναϊκό πολιτισμό.

 β. Δε δίνουν πληροφορίες για την ιστορία και τον τρόπο σκέψης των Μυκηναίων.

 γ. Δε δίνουν πληροφορίες για τη διπλωματική αλληλογραφία των Μυκηναίων. 

 δ) Δίνουν πληροφορίες για τη διοίκηση των Μυκηναϊκών κέντρων και για τομείς της οικονομίας των Μυκηναίων.

   Η επόμενη κίνηση είναι να δούμε παρατηρώντας το διάγραμμα ποια στοιχεία από τις δύο στήλες έχουν κοινό περιεχόμενο και αντιστοιχούν στο α ή στο β ερώτημα. Εύκολα διακρίνουμε ότι για το α΄ερώτημα (πληροφορίες για τους Μυκηναίους και τον πολιτισμό τους) από την πρώτη στήλη θα πάρουμε τις πληροφορίες κυρίως του 4 και του 5, ενώ από τη στήλη Β του β, γ και δ. Για το β΄ερώτημα (συμπεράσματα από την ανάγνωση των πινακίδων γραμμικής Β΄) χρειαζόμαστε από τη στήλη Α κυρίως τις πληροφορίες του 2 και του 3 και δευτερευόντως του 1 και του 6, ενώ από τη στήλη Β το στοιχείο α.

 Αφού κατηγοριοποιήσαμε και κατατάξαμε τα στοιχεία μας, μπορούμε να ξεκινήσουμε να γράφουμε σε ενιαίο κείμενο την απάντησή μας φροντίζοντας να κάνουμε μια μικρή εισαγωγή (είτε δική μας, είτε με στοιχεία του βιβλίου) και οπωσδήποτε δηλώνοντας ποια από τα στοιχεία που χρησιμοποιούμε είναι της ιστορικής αφήγησης (του βιβλίου) και ποια του ιστορικού παραθέματος.

 Ενδεικτική απάντηση: 

 Η Γραμμική Β΄γραφή ήταν η γραφή που χρησιμοποίησαν ειδικευμένοι γραφείς στα μυκηναϊκά ανάκτορα και βρέθηκε χαραγμένη κυρίως σε πινακίδες (αλλά και σε αγγεία) που βρέθηκαν στην Πύλο, στην Κνωσό, στις Μυκήνες και στη Θήβα. Την αποκρυπτογράφησαν το 1952 οι M. Ventris και J. Chadwick και από την αποκρυπτογράφησή της φάνηκε ότι ήταν συλλαβική γραφή που δε μας έδωσε συνεχή κείμενα. 

 α) Η ανάγνωση των πινακίδων της Γραμμικής Β΄ μάς έδωσε πολλές πληροφορίες για τον πολιτισμό των Μυκηναίων. Σύμφωνα με την ιστορική αφήγηση οι πινακίδες έδειξαν ότι οι Μυκηναίοι χρησιμοποιούσαν τη γλώσσα για χρηστικούς, πρακτικούς λόγους και για το λόγο αυτό βρέθηκαν σχεδόν αποκλειστικά κατάλογοι αντικειμένων και περιουσιακών στοιχείων ηγεμόνων ή εμπόρων της εποχής, πήραμε δηλαδή λογιστικού περιεχομένου πληροφορίες. Σε άλλες πινακίδες διαβάστηκαν ονόματα θεών ή ανθρώπων που θα συναντήσουμε αργότερα και στα ομηρικά έπη. Στο σημείο αυτό το ιστορικό παράθεμα εμπλουτίζει τις γνώσεις μας με πρόσθετες πληροφορίες δοσμένες κιόλας από τον άνθρωπο που αποκρυπτογράφησε τη Γραμμική Β΄, τον J. Chadwick. Μας πληροφορεί λοιπόν ότι στις πινακίδες διαβάστηκαν στοιχεία που σχετίζονται με τη διοικητική οργάνωση των μυκηναϊκών κέντρων, καθώς και πληροφορίες για ορισμένους τομείς της μυκηναϊκής οικονομίας. Ο J. Chadwick μάς αναφέρει επίσης ότι οι Μυκηναίοι δε θεώρησαν απαραίτητο να διασώσουν με το γραπτό λόγο την ιστορία και τον τρόπο σκέψης τους, ούτε τις επαφές που είχαν με άλλους λαούς, δηλαδή τη διπλωματική τους αλληλογραφία.

 β) Από την αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β΄οι επιστήμονες κατέληξαν σε συγκεκριμένα συμπεράσματα που σχετίζονται κυρίως με τη θέση του μυκηναϊκού πολιτισμού στην ελληνική ιστορία. Όπως είπαμε 

προηγουμένως, στις πινακίδες διαβάστηκαν ονόματα θεών και ανθρώπων που χρησιμοποιήθηκαν αργότερα και από τον Όμηρο. Γενικότερα αποδείχθηκε, σύμφωνα με τις πληροφορίες της ιστορικής αφήγησης, ότι τα σύμβολα της Γραμμικής Β΄αποδίδουν λέξεις της ελληνικής γλώσσας, μιας πρώιμης μορφής ελληνικής γλώσσας, αρχαιότερης των ομηρικών επών. Εξαιτίας αυτής της επισήμανσης η ιστορική επιστήμη εντάσσει το μυκηναϊκό πολιτισμό εν μέρει την ελληνική προϊστορία ή, για την ακρίβεια, θεωρεί ότι αποτελεί τη ελληνική πρωτο – ιστορία. Όπως κι έχει πάντως, η αποκρυπτογράφηση της Γραμμικής Β΄ήταν ένα σημαντικό επιστημονικό επίτευγμα και αποτέλεσε, σύμφωνα με τον J. Chadwick, μια νέα πηγή αντικειμενικής (αδιάβλητης) πληροφόρησης για το μυκηναϊκό πολιτισμό. 

Τα τραγούδια του Πολυτεχνείου

Πλήθος τα τραγούδια που είναι γραμμένα για να τιμήσουν την ηρωική εξέγερση των φοιτητών του Πολυτεχνείου αλλά και όσων γενικότερα αγωνίστηκαν για να φύγει η Χούντα των συνταγματαρχών, όπως συνηθίζουμε να την ονομάζουμε (1967 - 1974).
Δείτε τους στίχους και ακούστε κάποια από αυτά πατώντας πάνω στον τίτλο:

1) Αρνιέμαι

Σύνθεση, ενορχήστρωση & διεύθυνση ορχήστρας: Μίκης Θεοδωράκης
Στίχοι: Ιάκωβος Καμπανέλλης
Τραγούδι: Βασίλης Παπακωνσταντίνου & χορωδία [πρώτη εκτέλεση στον δίσκο «Ο εχθρός λαός» (1975)]
Έργο: Της εξορίας (1976)

Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
οι άλλοι να βαστάνε τα σκοινιά
αρνιέμαι να με κάνουν ό,τι θένε
αρνιέμαι να πνιγώ στην καταχνιά

Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
να είσαι συ και να μην είμαι εγώ
που τη δική μου μοίρα διαφεντεύεις
με τη δική μου γη και το νερό

Αρνιέμαι αρνιέμαι αρνιέμαι
να βλέπω πια το δρόμο μου κλειστό
αρνιέμαι να ’χω σκέψη που σωπαίνει
να περιμένει μάταια τον καιρό

2) Το σφαγείο ( Το μεσημέρι )                   

Στίχοι:  Μίκης Θεοδωράκης

Μουσική:  Μίκης Θεοδωράκης

            1.         Μίκης Θεοδωράκης   2.        Αντώνης Καλογιάννης                       

            3.         Βασίλης Παπακωνσταντίνου  4.         Μαρία Φαραντούρη                

            5.         Μαρία Ζώη                 6.         Μαρία Δουράκη                     

Το μεσημέρι χτυπάνε στο γραφείο

μετρώ τους χτύπους τον πόνο μετρώ

είμαι θρεφτάρι μ’ έχουν κλείσει στο σφαγείο

σήμερα εσύ αύριο εγώ

Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Ανδρέα

μετρώ τους χτύπους το αίμα μετρώ

πίσω απ’ τον τοίχο πάλι θα `μαστε παρέα

τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ

Που πάει να πει

σ’ αυτή τη γλώσσα τη βουβή

βαστάω γερά, κρατάω καλά

Μες στις καρδιές μας αρχιναέι το πανηγύρι

τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ

τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ

Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι

και το κελί μας κόκκινο ουρανό

Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι

και το κελί μας κόκκινο ουρανό

Χτυπούν το βράδυ στην ταράτσα τον Ανδρέα

μετρώ τους χτύπους το αίμα μετρώ

πίσω απ’ τον τοίχο πάλι θα `μαστε παρέα

τακ τακ εσύ τακ τακ εγώ

Που πάει να πει

σ’ αυτή τη γλώσσα τη βουβή

βαστάω γερά, κρατάω καλά

Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι

και το κελί μας κόκκινο ουρανό

Μύρισε το σφαγείο μας θυμάρι

και το κελί μας κόκκινο ουρανό

3) Όταν σφίγγουν το χέρι - 1966      [Gian Piero Testa] [lipsia] [Marco Aurelio Funchal] [curros_mujer]             

Στίχοι:  Γιάννης Ρίτσος

Μουσική:  Μίκης Θεοδωράκης

            1.         Γρηγόρης Μπιθικώτσης                    

            2.         Γιώργος Νταλάρας                

            3.         Χορωδία Τερψιχόρης Παπαστεφάνου       
              

Όταν σφίγγουν το χέρι

ο ήλιος είναι βέβαιος για τον κόσμο

Όταν χαμογελάνε

ένα μικρό χελιδόνι

φεύγει μέσα απ’ τ’ άγρια γένια τους

Όταν σκοτώνονται, όταν σκοτώνονται

η ζωή τραβάει την ανηφόρα

με σημαίες, με σημαίες

με σημαίες και με ταμπούρλα

Η ζωή τραβάει την ανηφόρα

με σημαίες, με σημαίες

με σημαίες και με ταμπούρλα

Όταν σκοτώνονται, όταν σκοτώνονται

η ζωή τραβάει την ανηφόρα

με σημαίες, με σημαίες

με σημαίες και με ταμπούρλα

4) Είμαστε δυο

Ερμηνεία: Αντώνης Καλογιάννης, Στίχοι-Μουσική: Μίκης Θεοδωράκης

Είμαστε δυο, είμαστε δυο,
η ώρα σήμανε οχτώ
κλείσε το φως, χτυπά φρουρός,
το βράδυ θά ‘ρθουνε ξανά
έμπα μπροστά, έμπα μπροστά
και οι άλλοι πίσω ακολουθούν
μετά σιωπή και ακολουθεί
το ίδιο τροπάρι το γνωστό

Βαράνε δυο, βαράνε τρεις,
βαράνε χίλιοι δεκατρείς
Πονάς εσύ, πονάω εγώ,
μα ποιος πονάει πιο πολύ
θά ‘ρθει καιρός να μας το πει

Είμαστε δυο, είμαστε τρεις,
είμαστε χίλιοι δεκατρείς
Καβάλα πάμε στον καιρό
με τον καιρό με την βροχή
το αίμα πήζει στην πληγή
ο πόνος γίνεται καρφί

Είμαστε δυο, είμαστε τρεις,
είμαστε χίλιοι δεκατρείς
Καβάλα πάμε στον καιρό
με τον καιρό με την βροχή
το αίμα πήζει στην πληγή
ο πόνος γίνεται καρφί

Ο εκδικητής ο λυτρωτής
είμαστε δυο, είμαστε τρεις
είμαστε χίλιοι δεκατρείς

 

5) Ο δρόμος

Ερμηνεία, Μουσική: Μάνος Λοϊζος, Στίχοι: Κωστούλα Μητροπούλου, Πρώτη εκτέλεση: Σούλα Μπιρμπίλη

Ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία
κάποιος την έγραψε στον τοίχο με μπογιά
ήταν μια λέξη μοναχά ελευθερία
κι ύστερα είπαν πως την έγραψαν παιδιά

Κι ύστερα πέρασε ο καιρός κι η ιστορία
πέρασε εύκολα απ’ τη μνήμη στην καρδιά
ο τοίχος έγραφε μοναδική ευκαιρία
εντός πωλούνται πάσης φύσεως υλικά

Τις Κυριακές από νωρίς στα καφενεία
κι ύστερα γήπεδο στοιχήματα καυγάς
ο δρόμος είχε τη δική του ιστορία
είπανε όμως πως την έγραψαν παιδιά

6) Ένα το χελιδόνι

Ερμηνεία: Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Ποίηση: Οδυσσέας Ελύτης, Μουσική Μίκης Θεοδωράκης

Ένα το χελιδόνι κι η άνοιξη ακριβή
για να γυρίσει ο ήλιος θέλει δουλειά πολλή
Θέλει νεκροί χιλιάδες να ‘ναι στους τροχούς
Θέλει κι οι ζωντανοί να δίνουν το αίμα τους.

Θε μου Πρωτομάστορα μ’ έχτισες μέσα στα βουνά
Θε μου Πρωτομάστορα μ’ έκλεισες μες στη θάλασσα!

Πάρθηκεν από μάγους το σώμα του Μαγιού
Το ‘χουνε θάψει σ’ ένα μνήμα του πέλαγου
σ’ ένα βαθύ πηγάδι το ‘χουνε κλειστό
μύρισε το σκοτάδι κι όλη η άβυσσος

Θε μου Πρωτομάστορα μέσα στις πασχαλιές και Συ
Θε μου Πρωτομάστορα μύρισες την Ανάσταση

7) Γυρίζω τιςπλάτες μου στο μέλλον

Ερμηνεία: Χ. & Π. Κατσιμίχας, , στίχοι, μουσική: Διονύσης Τσακνής

Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον
στο μέλλον που φτιάχνετε όπως θέλετε
αφού η ιστορία σας ανήκει
σαρώστε το λοιπόν αν επιμένετε

Στ’ αυτιά μου δεν χωράνε υποσχέσεις
το έργο το ‘χω δει μη με τρελαίνετε
το πλοίο των ονείρων μου με πάει
σε κόσμους που εσείς δεν τους αντέχετε

Μένω μονάχος στο παρόν μου
να σώσω οτιδήποτε – αν σώζεται -
κι ας έχω τις συνέπειες του νόμου
συνένοχο στο φόνο δε θα μ’ έχετε

Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον
το κόλπο είναι στημένο και στα μέτρα σας
ξεγράψτε με απ’ τα κατάστιχά σας
στον κόπο σας δεν μπαίνω και στα έργα σας

Γυρίζω τις πλάτες μου στο μέλλον
στο μέλλον που φτιάχνετε όπως θέλετε
αφού η ιστορία σας ανήκει
σαρώστε το λοιπόν αν επιμένετε

 -----------------------------------------------------------------------------------------------

Και εδώ ακούστε (χωρίς τους στίχους) ένα σύγχρονο τραγούδι που μου αρέσει πολύ  

 "Το ξημέρωμα της 17ης Νοέμβρη" από τον KingGeorge και τους yponoia.